MASALLARIN ÇOCUK GELİŞİMİNE ETKİSİ

Masalların çocuk gelişimine katkısı yadsınamayacak kadar fazladır. Özellikle çocukların dil ve konuşma gelişiminde masalların çok büyük etkisi vardır. Yapılan araştırmalar bebeklik döneminden itibaren kendisine masal okunan çocukların masal okunmayan çocuklara göre en az 300 kelime daha fazla sözcük dağarcığına sahip olduklarını gösteriyor.

Uzmanlara göre bir çocuğun iyi konuşabilmesi için öncelikle iyi bir dinleyici olması gerekir. Masallar da bu konuda en önemli kaynaktır. Okunan hikayelerin, masalların ilgi çekici olması, kitaplardaki olağanüstü kahramanların varlığı da çocukların dinleme becerilerini geliştirmede etkin rol oynamaktadır. Çokça masal dinleyen çocuklar önce dinleme becerilerini geliştirecek bununla birlikte de anlamayı ve konuşmayı iyi derecede öğreneceklerdir.

Masal anlatımında dikkat edilecek unsurlar arasında çocukların yaşına bağlı dil gelişim özelliklerinin dikkate alınması birinci sırada yer almaktadır. Bununla birlikte sözcükler, söz dizimi kuralları, konuşma hızı ,vurgu, ses tonu, jest ve mimikler de önemlidir. Bu unsurlara dikkat ederek okunan masallar çocukların konuşma gelişiminde de aynı doğrultuda ilerleme sağlayacaktır.

Sözel dilin gelişimindeki ilerlemenin yanı sıra kavram öğretiminde de masallar etkili olacaktır. Masallardaki iyi kötü, güzel çirkin, doğru yanlış gibi soyut kavramların öğrenilmesini de masallar kolaylaştıracaktır.

Masallar zihinsel gelişim açısından da oldukça önemlidir. Çocuklara olaylar karşısında düşünme fırsatı sunarken evrensel değerleri dolaylı yoldan onlara ifade eder. Çocuklara kazandırılmak istenen fikir yürütme, yorumlama gibi bilişsel becerilerin gelişmesi de masal dinleme ile paralellik gösterir. Masallar çocukların duyusal kaslarını güçlendirirken zor zamanlarda nasıl davranılması gerektiğini de öğretir. Hayal gücünün gelişmesinde de önemli rol oynar.

Çocuklara okunacak masalların içeriği de çok önemlidir. Her yaş gurubunun kendisine has özellikte kitapları vardır ve bu şekilde seçilmelidir. Örneğin 3-4 yaşındaki çocuğa resimleri fazla olan ve hayal dünyasını geliştirebilecek kitaplar tercih edilirken, 5-6 yaşlarındaki çocuklar için daha az resimli konusu ve anlatımı süslü kitaplar tercih edilebilir. Kitap seçerken anlatılan konular iyice araştırılmalı kötülüğün ağır bastığı, korkutucu olayların çoğunlukta olduğu masallar tercih edilmemelidir.

Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırılması da bebeklik döneminde kendisine okunan masallarla bağlantılıdır. Görüyoruz ki, bir çocuk doğduğu günden itibaren ne kadar çok kitaplarla iç içe olduysa ve masal dinlediyse zihinsel ,bilişsel ve dilsel gelişimi de o kadar iyi derecede gelişiyor.

Çocukların yaşına ve zevkine uygun tercihler yapmak onların kitapları sevmelerine yardımcı olacaktır. Aslında kitap okumayı sevmeyen çocuk yoktur. Sadece kendisi için uygun olan kitabı henüz bulamamış olan çocuk vardır. Her bir çocuğun kendisine iyi gelen kitabı bir an önce bulabilmesi dileğiyle.

ELİF ÖZCAN