AİLENİN HUZURLU DEVAMINDA MASALIN ÖNEMİ

İnsanlar kendi yaşadıklarını, deneyimlerini masallarda geçen kahramana yüklemiş, başka bir anlamda kendisini değil de masalın kahramanını özne yapmış ve gelecek kuşaklara, ders vermek onları ikaz etmek, doğru yolu göstermek için masal anlatma metodunu kullanmıştır. Evet masallar hayal ürünüdür olağanüstü olaylar olarak görülse de hayatın tam içinden dersler verir. Kısacası masal kahramanının karşılaştığı problemler ve bulduğu çözümler ile masal aracılığıyla yaşadığı toplum arasında bir ilişki kurması mümkündür.

Dünyadaki tüm insan toplulukları gibi Türk toplumunda da özellikle çocukluk çağlarında anlatılan masallarda yaşadığımız coğrafyanın kültürünü, ahlaki kurallarını rengarenk motiflerini, hayal ürünü gerçek üstü kahramanlar aracılığıyla masalardan dinlemişizdir.

Kendimi masal hususunda şanslı olarak addebilirim. Altı veya yedi yaşla-rımda iken Rahmetli Dedeciğim elimden tutar beni okula götürürdü. Okula gidene kadar bana masallar anlatırdı. Gözlerim açık hayal kurardım, masalda kahramanın peşine takılıp derelerden sel gibi, tepelerden yel gibi geçerdim, masalda yağan yağmurla ıslanır, haziran sıcağında karlı dağların tepesinde üşürdüm. Ta ki okul bahçesine gelip dedeciğim elimi bırakıp Allah zihin açıklığı versin kızıma diyip yanağıma kondurduğu o sıcacık busesiyle farkına varırdım gerçek dünyanın, çıkardım hayal aleminden.

Her masalın bir öğretici yönü vardır ve bizlere kültürel bir çok mesaj verir. Ailede Anne, Baba, Dede, Nine gibi anlatıcı kişilerin çocuklara anlattığı masallar ahlaki mesajlarının aktarımını devam ettirir, gelenek, göreneklerimizi bizlere öğretir. bu yönleriyle Masal; terbiyedir, bizi terbiye eder, ahlaka faydalı, yararlı hikaye olarak tanımlanır. Ninemizin dizlerinin dibine oturup tatlı uykumuzdan feragat ettiğimiz masallarda en acı hayat dersi bile hayal ürünü ve olağanüstü kahramanlarla tatlandırılarak anlatıldığından, kahramanın doğru davranışları çocuk bilincine yerleştirilmesinde eğitici ve öğretici bir yöntemdir. Doğruluk, dürüstlük, sabır, adalet, eşitlik gibi evrensel değerler en güzel masallar ile dile gelir. Yüzlerce yıllık deneyimler günümüze kadar gelerek eğitici bir yön olur bizlere.

Ebeveynlerin temel amaçlarından biri de çocuğun, yaşamının anlamını bulmasına yardımcı olmaktır. Soyut kavramlar döneminde olan bir çocuk kendisi için karmaşık olan sorulara tutarlı yanıtlar bulmak isteyecektir. Bu soruların cevaplarını bir kitaptan ya da bir yetişkinden öğrenmesi zor olabilir işte tam burada devreye masallar girer, çocuğun iç sorunlarına ve gerilimlerine dolaylı yollardan çözüm üretir ve çocuğun kafasındaki soru işaretlerini ortadan kaldırmaya destek olur.

Özellikle aile ortamında dinlenilen çocuğun ihtiyacına yönelik onun ilgisini çeken masallar çocuğun iç dünyasına hitap etmek ona ulaşmakta vazgeçilmezler arasındadır. Masalın gizemli dünyası, serüvenleri, fantastik olayları içermesi genelde iyilerin kazanıp kötülerin yenilgiye uğraması çocuklar açısından inanılmaz ilgi çeker. Bu ilginin en büyük sebebi çocuğun kendisini o dünyanın içinde bulmasıdır. Bu sebepten ailede masal dinleyen çocuklar masalın kahramanı ile kendisini özleştirir ve masalın içinde kendini hayal eder. Anne, Baba, Nine, Dededen masal dinleyen çocukların hayal gücü artar, ufku genişler, merak ve soru sorma yeteneği gelişir, iyinin ve doğrunun öğretilmesinde oldukça büyük önem taşır, neden sonuç ilişkisini kurma becerisi gelişir, karşılaştığı güçlükler karşısında kendiliğinden çözüm bulur, dünyayı keşfetmesine olanak sağlar, korkularının üstesinden gelir, kişiliği gelişir, çocuklar kendi sorunlarını anlatılan masallar aracılığıyla çözüme kavuşturur ve bence en önemlisi Aileden dinlenilen masallarda çocuklar kendilerini güvende hisseder ve geleceğe her zaman ümitle bakar.

Bahar ARVASİ