Masallar ve Çocuk

Çocuğun okuma yazma dönemine geçmeden önce ilk tanıştığı edebiyata dayalı ürünlerdir masallar. Çocuklar sözlü edebiyatımızdan masallar, ninniler, tekerlemeleri annesinden veya yakın çevresinden duymaya başlar. Masalların içindeki olaylar hayal unsuruna dayalı olduğundan çocuğun hayatını renklendirir ve hayal dünyasına hitap eder.

Masallar yaşamakta olduğumuz hayatın sembollerle dışa vurumudur. Yaşamak zorunda kaldıklarımızla arzu ettiğimiz hayal ettiğimiz dünya sembollerle anlatılır. Şanlı tarihimizde yer alan masal kahramanlarımızın tanınması çocuklarımızın ahlaki ve kültürel donanıma sahip olmasını sağlar, çocuklarımızın körpe zihinlerinde bunları örnek olarak alması kendi kültürünü özümsemiş nesillerin yetişmesine olanak sağlar. Kahramanın üstün özellikleri, başarılı eylemlerine hayranlık duyarlar ve onlar gibi olmak isterler buda çocuğun karakter gelişiminde oldukça etkilidir. Masallarda kahramanın ve çevresindekilerin zor zamanlarda birbirlerine destek olması çocukları sosyal hayata hazırlar. Masallarda işlenilen temalarla aile sevgisi, merhamet çocukların karşılaşabileceği zorlukları kötülerin yanına kalmayacağı olumlu kahramanlar aracılığıyla nakış nakış işlenir çocuk zihnine. Masalların gizemli oluşu, fantastik oluşu iyilerin kazanıp kötülerin yenilgiye uğraması çocuklar için ilgi çekicidir, çocuğun dünyasına yakın bir dünya sunan masallar ile çocuk korkularından arınabilir, karşılaştıkları güçlükleri anlamlandırabilmeyi, çözüm bulmasına yardım ederek kişilik gelişimine destek olur. Masallar çocuğun problemlerini küçümsemez onları ciddiye alır.

Masallarda dürüst-sahtekar, adil-zalim, iyi-kötü hep karşı karşıyadır. Bu olumsuz karakterler aracılığıyla örnek alınacak veya sakınılacak davranış biçimleri dikkatlice sunulur masalın içinde çocuğa. Bütün masallarda olumlu özellikler iyi, güzel, cömert,adil olan olumlu olanda yanlış, cimri, zalim gibi özellikler olumsuz olanda odaklanır. Masalların sonunda genelde iyiler kazanır, olumsuz karakterler ise cezalandırılır. Masalların içindeki kahramanın örnek alınması gereken değerleri vardır olumsuz olanın ise şerrinden kaçılması gerektiği mesajı verilir. Çocukların ruhunu iyi örneklerle inşa edip zorluklar karşısında güçlükleri yenebilecek şahsiyetli bireyler yapmaktır.

Çocuklar ilk başta model olarak kendilerine Anne ve Babalarını örnek alırlar zamanla bunların yerini arkadaşları, okudukları kitaplar, dinledikleri masallardaki kahramanlar alırlar ve bu modellerle kendilerini özdeşleştireler. Bundan dolayı masal kahramanlarının ahlaki ve sosyal açıdan sağlıklı olması gerekmektedir. Unutmamalıdır ki masallar sayesinde çocuk karşısına çıkan iyilik ve kötülüğü, yardımseverliği, hoşgörüyü, arkadaşlığı, aktif bir şekilde öğrenir ve hayatında uygular. Çocuklar bu vesile ile hem dilinin inceliklerini hem de yaşadığı toplumun kültürel ve ahlaki değerlerini öğrenir.

Bahar ARVASİ